Share this:

One of the pleasures of cataloging manuscripts is learning about authors and texts that are relatively little known. One such Syriac author is Athanasios (Abū Ġalib) of Ǧayḥān (Ceyhan). Two fifteenth-century manuscripts, CFMM 417 and 418, which I have recently cataloged, each contain different texts attributed to him. Barsoum surveys his life and work briefly in Scattered Pearls (pp. 441-442), and prior to that Vosté wrote an article on him; more recently Vööbus and Carmen Fotescu Tauwinkl have further reported on him. (See the bibliography below; I have not seen all of these resources.) According to Barsoum, he died in 1177 at over 80 years old. As far as I know, none of his work has been published.

The place name associated with this author is the Turkish Ceyhan. The Syriac spelling of the place in the Gazetteer has gyḥʾn, but in both of these manuscripts it is gyḥn. The former is probably an imitation of the Arabic-script spelling, while the form without ālap in the manuscripts still indicates ā in the second syllable by means of an assumed zqāpā.

Now for the CFMM texts.

CFMM 417, pp. 465-466

An untitled monastic selection. These two pages make up the whole of this short text. As you can see, it follows something from Isaac of Nineveh, and it precedes Ps.-Evagrius, On the Perfect and the Just (CPG 2465 = Hom. 14 of the Liber Graduum). The manuscript is dated March, 1785 AG (= 1474 CE).

CFMM, p. 465

CFMM 417, p. 466

****

CFMM 418, ff. 235v-243v

Excerpts “from his teaching”. Here are the first and last pages of the text. This longer text follows Isaac of Nineveh’s Letter on how Satan Takes Pains to Remove the Diligent from Silence (ff. 223v-235v, Eggartā ʿal hāy d-aykannā metparras Sāṭānā la-mbaṭṭālu la-ḥpiṭē men šelyā) and precedes some Profitable Sayings attributed to Isaac. This manuscript — written by more than one scribe, but at about the same time, it seems — is dated on f. 277v with the year 1482, but the 14- is to be read 17-, so we have 1782 AG (= 1470/1 CE; cf. Vööbus, Handschriftliche Überlieferung der Mēmrē-Dichtung des Jaʿqōb von Serūg, III 97).

CFMM 418, f. 235v

CFMM 418, f. 243v

Bibliography

Tauwinkl, Carmen Fotescu, “Abū Ghālib, an Unknown West Syrian Spiritual Author of the XIIth Century”, Parole de l’Orient 36 (2010): 277-284.

Tauwinkl, Carmen Fotescu, “A Spiritual Author in 12th Century Upper Mesopotamia: Abū Ghālib and his Treatise on Monastic Life”, Pages 75-93 in The Syriac Renaissance. Edited by Teule, Herman G.B. and Tauwinkl, Carmen Fotescu and ter Haar Romeny, Robert Bas and van Ginkel, Jan. Eastern Christian Studies 9. Leuven / Paris / Walpole, MA: Peeters, 2010.

Vööbus, Arthur, History of Asceticism in the Syrian Orient: A Contribution to the History of Culture in the Near East, III, CSCO 500, Subs. 81. Louvain: Secrétariat du CorpusSCO, 1988, pp. 407-410.

Vööbus, Arthur, “Important Discoveries for the History of Syrian Mysticism: New Manuscript Sources for Athanasius Abû Ghalîb”, Journal of Near Eastern Studies 35:4 (1976): 269-270.

Vosté, Jacques Marie, “Athanasios Aboughaleb, évêque de Gihân en Cilicie, écrivain ascétique du XIIe siècle”, Revue de l’Orient chrétien III, 6 [26] (1927-1928): 432-438. Available here.

Share this:

As I’ve done before (see also here), here are a few sentences from the Armenian synaxarion together with Bayan’s French translation. I’ve made a few notices of the Armenian vocabulary, too, ad usum scholarum. The story here (for 24 Hrotic’/30 July) is the martyrdom of Goharine and her brothers (nothing in BHO; summary in English here), set, it seems, in the twelfth century. The PO text (21: 795-799) and FT is here.

795

հայրն իւրեանց Դաւիթ գերեալ ի Տաճկաց որ եւ դարձուցին զնա ի կրօնս իւրեանց, եւ զանդրանիկ որդի նորա։

• գերեալ ptcp գերեմ, -եցի to take prisoner, capture
• Տաճիկ, -ճկաց Arab; Turk
• դարձուցանեմ, -ուցի to turn, convert
• կրօն, -նից religion; custom; way of life; sect
• անդրանիկ, -կաց oldest, first-born

Leur père David fut emmené captif par les Musulmans qui le convertirent à leur religion ainsi que son fils aîné.

************

796

Իսկ մայրն իւրեանց հաստատուն եկաց ի հաւատսն որ ի Քրիստոս, եւ բարեպաշտութեամբ սնոյց զորդիս իւր.

• հաստատուն firm, solid, constant
• եկաց 3s aor of կամ to stand (Meillet § 112)
• հաւատ, -ոյ, -ք, -տոց faith, belief, creed
• բարեպաշտութիւն piety, religion
• սնոյց 3s aor of սնուցանեմ, -ցի, սնո՛ to nourish, instruct (see the end of the post for more on this verb)

Mais leur mère demeura ferme dans sa foi au Christ, et éleva pieusement ses enfants;

************

եւ վասն արիութեանն իւրեանց զինուորեցան բռնաւորին Տաճկաց Ալի Բասանայ, յազգէ Դանշմանացն որ տիրէր Սեբաստիոյ եւ կողմանցն Պոնտոսի,

• արիութիւն bravery, courage (արի brave, courageous)
• զինուորեցան 3pl aor mid/pas զինուորեմ, -եցի to enlist, maintain soldiers (so in the mid/pas, to be enlisted in the army)
• բռնաւոր violent; tyrant
• ազգ, -աց nation, people
• տիրէր 3s impf տիրեմ, -եցի to rule, seize, conquer
• կողմն, -մանաց quarter, country, region

ceux-ci à cause de leur courage s’enrôlèrent dans l’armée du tyran musulman Ali Bassan, de la race des Danishmends, qui régnait à Sébaste et sur les contrées du Pont;

************

այր գազանաբարոյ եւ արիւնախանձ մոլեալ ընդդէմ քրիստոնէից։

• գազանաբարոյ fierce, savage (գազան beast)
• արիւնախանձ bloodthirsty, cruel (արիւն, արեանց blood)
• մոլեալ ptcp of մոլեմ, -եցի to drive made (so here, raging, furious)
• ընդդէմ against

homme d’un naturel bestial, assoiffé de sang, et fou furieux contre les chrétiens.

************

Նոքա որդիք են տաճկի եւ թողեալ զօրէնս մեր կան քրիստոնէութեամբ, գարշին ի կերակրոց մերոց, եւ ոչ կան յաղօթս ընդ մեզ։

• թողում, թողի to abandon, give up
• օրէնք, օրինաց faith, religion
• կան (2x) 3pl pres կամ, կացի to be, exist, live, remain, stand
• գարշիմ, -եցայ to detest, hate, abhor
• կերակուր, -կրոց food
• աղօթք, -թից prayer

Ce sont les enfants d’un musulman, qui ont abandonné notre religion, vivent en chrétiens, répugnent à nos mets et ne prient point avec nous.

************

797

Ռատիոս գնաց ի վանքն եւ եղել կրօնաւոր։

• գնաց 3s aor. ind. գնամ, գնացի to go
• վանք convent, monastery
• եղել 3s aor եղանիմ to become
• կրօնաւոր monk (< կրօն, -ք, -նից religion, faith; religious order, monastic life)

Ratios se retira dans un couvent et se fit religieux.

************

…հրամայեաց փորել զերկիր եւ թաղել զԳոհարինէ մինչեւ ի մէջսն, եւ նետաձիգ լինել ի նա ամենայն բազմութիւնն։

• հրամայեաց 3s aor հրամայեմ, -եցի to command
• փորել inf փորեմ, -եցի to dig
• թաղել inf թաղեմ, -եցի to bury
• մէջ, միջոյ, -ով (pl.) middle > waist
• նետաձիգ լինել to shoot an arrow (cf. նետ, -ից arrow, shaft, dart)
• բազմութիւն crowd, multitude

…il ordonna de creuser la terre et d’y enterrer Gohariné jusqu’à la taille, et commanda à toute la foule de lui lancer dex flèches.

************

798

Եւ բարկացեալ անօրէնն հրամայեաց զԳոհարինէ հեղձամղձուկ առնել ի ջուրն հեղեղատին. եւ զՏունկիոս եւ զԾամիդէս ածել զառաջեաւ, եւ զՌատիոս պրկել փոկովք եւ հարկանել։

• բարկացեալ angry, in a rage (cf. բարկանամ, -ացայ to be angry)
• անօրէն unjust, wicked
• հեղձամղձուկ suffocated, choked (adj.)
• առնել inf առնեմ, արարի to make, cause (w/ prev. and foll. words: to drown)
• ջուր, ջրոյ water
• հեղեղատ, -աց torrent (cf. հեղեղ, -աց torrent, flood)
• ածել inf ածեմ, ածի to fetch, carry, bring
• զառաջեաւ before, in front (adv.)
• պրկել inf պրկեմ, -եցի to bind
• փոկ, -ոց/-աց leather thong, strap
• հարկանել inf հարկանեմ, հարի to beat, strike

L’infidèle, irrité, ordonna de noyer Gohariné dans les eaux du torrent et d’introduire en sa présence Tounkios, Dsamidès, puis d’enserrer fortement Ratios dans des lanières et de le frapper.

************

եթէ թողուս մեզ կեալ քրիստինէութեամբ, եւ քեզ ծառայեսցուք միամտութեամբ, ապա թէ ոչ այլ իրք մի՛ հարցաներ ընդ մեզ. քրիստոնէայք եմք, զոր ինչ առնելոց ես արա՛։

• թողուս 2s pres թողում, թողի to let, leave, allow
• կեալ inf կեամ to live
• ծառայեսցուք 1p aor ծառայեմ, -եցի to serve, wait upon
• միամտութիւն sincerity, fidelity, simplicity
• իր, -ի, -աց thing, affair
• հարցաներ 2s imv հարցանեմ, -ցի to ask
• եմք 1p pres եմ to be
• առնելոց ptcp gen.pl. [NB -եալ > -ելV] առնեմ, արարի to do
• ես 2s pres եմ to be
• արա՛ 2s imv առնեմ, արարի to do

…si tu nous laisses vivre en chrétiens, nous te servirons fidèlement; dans le cas contraire, ne nous fais plus de questions: nous sommes chrétiens; fais ce que tu as à faire.

************

799

Եւ տարեալ ի տեղի կատարմանն հատին զգլուխ երանելոյն Ռատիոսի։ Եւ հատեալ գլուխն խօսէր եւ քաջալերէր զեղբարսն մի՛ երկնչել ի մահուանէ։

• տարեալ ptcp տանիմ, տարայ to lead [NB -ն- in pres, -ր- in aor]
• տեղի, -ղւոյ, -ղեաց place, spot, site
• կատարումն end, death, completion (here gen.sg.; see Meillet § 56 for nouns in -մն)
• հատին 3p aor հատանեմ, հատի to cut
• գլուխ, գլխոց head
• երանեալ blessed, happy [again NB -եալ > -ելV] (cf. in Ps 1:1, Երանեալ է այր որ ո՛չ գնաց ՛ի խորհուրդս ամպարշտաց, but the Beatitudes have a different, but related adjective: Երանի́ աղքատաց հոգւով, etc.)
• հատեալ ptcp հատանեմ, հատի to cut
• խօսէր 3s impf խօսիմ, -եցայ to speak
• քաջալերէր 3s impf քաշալերեմ, -եցի to encourage, embolden
• եղբայր, եղբաւր, եղբարց  brother (Meillet § 57b)
• երկնչել inf  երկնչիմ, -կեայ, -կի՛ր to fear
• մահ, մահու/մահուան death (Meillet § 59f)

Les ayant menés au lieu de l’exécution, ils tranchèrent la tête au bienheureux Ratios. Mais la tête tranchée parla à ses frères et les encouragea à ne point craindre la mort.

************

On the form սնոյց. The 3s aor ends in -ոյց, the 1s being -ուցի. For the alternation ոյ/ու (see Meillet, p. 18; Godel §2.222), cf. լոյս light, with gen/dat/abl լուսոյ; that is, -ոյ- in closed syllable, -ու- in open syllable.

Here are a few more occurrences of the form (also with the imper in Ex 2:9), with the Greek for the biblical texts:

Ex 2:9 եւ ասէ ցնա դուստրն փարաւոնի. ա́ռ զմանուկդ, եւ սնո́ ինձ զդա. եւ ես տաց քեզ զվարձս քո։ Եւ ա́ռ կինն զմանուկն՝ եւ սնոյց զնա։ εἶπεν δὲ πρὸς αὐτὴν ἡ ϑυγάτηρ Φαραω Διατήρησόν μοι τὸ παιδίον τοῦτο καὶ ϑήλασόν μοι αὐτό, ἐγὼ δὲ δώσω σοι τὸν μισϑόν. ἔλαβεν δὲ ἡ γυνὴ τὸ παιδίον καὶ ἐϑήλαζεν αὐτό.

Dt 1:31 զի սնո́յց զքեզ տ(է)ր ա(ստուա)ծ քո, ո(ր)պ(էս) սնուցանիցէ ոք զորդի իւր ὡς ἐτροϕοϕόρησέν σε κύριος ὁ ϑεός σου, ὡς εἴ τις τροϕοϕορήσει ἄνϑρωπος τὸν υἱὸν αὐτοῦ

1Sam 1:23 Եւ նստա́ւ կինն եւ սնո́յց զորդին իւր՝ մինչեւ հատոյց զնա ՛ի ստենէ։ καὶ ἐκάϑισεν ἡ γυνὴ καὶ ἐϑήλασεν τὸν υἱὸν αὐτῆς, ἕως ἂν ἀπογαλακτίσῃ αὐτόν.

Ps 22:2 եւ առ ջուրս հանգստեան սնոյց զիս։ ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐξέϑρεψέν με

Acts 7:21 եւ յընկեցիկն առնել զնա՝ եբարձ զնա դուստրն փառաւոնի, եւ սնոյց զնա ի́ւր յորդեգիրս։ ἐκτεϑέντος δὲ αὐτοῦ ἀνείλατο αὐτὸν ἡ ϑυγάτηρ Φαραὼ καὶ ἀνεϑρέψατο αὐτὸν ἑαυτῇ εἰς υἱόν.

Agat. § 37 եւ մերձաւորեալ զնա սնոյց դայեկօք երկիւղիւն Քրիստոսի. Thomson, p. 53: “And he was brought up by his tutors [lit. he (i.e. an unnamed person), having adopted him, raised him with tutors (n. on p. 458)] in the fear of Christ.”

Share this:

Saint Mark’s Monastery, Jerusalem, 48 is a big manuscript — 26.1x18x13.5 cm and about 600 folios — containing Dionysios bar Ṣalibi’s commentary on the Gospels, and a notable copy because it comes from only a century after the author’s death: the colophon (f. 588v) has the date Nisan 23, 1582 AG (= 1271 CE). Before the text itself begins on f. 1v, there is on the previous page a note in Garšūnī:

SMMJ 41, f. 1r

The note is not in the same hand of the manuscript’s scribe, and there is no explicit indication of its date, but it bears no marks of being recent. Here is a quickly done translation into English:

We found the date of this holy, venerated father, Mār Dionysios (that is Yaʿqub) bar Ṣalibi, recorded in the Chronicon [Ecclesiasticum] of St. Gregory Bar ʿEbrāyā, the fact that he was ordained bishop over Marʿaš by Athanasios the patriarch (that is, Yešuʿ b. Qaṭra). The ordination of Patriarch Athanasios was in the year 1450 AG (1138/9 CE), and the ordination of St. Dionysios bar Ṣalibi as bishop was in the year 1462 [AG, = 1150/1 CE]. This St. Dionysios was present at the ordination of St. Mār Michael the Great, Patriarch of Antioch, whose ordination was in the year 1478 AG [1166/7 CE] in the Monastery of Mār Barṣawmā. The eternal rest of St. Dionysios bar Ṣalibi was in Tešrin II [November] 1483 AG [= 1171 CE], and he was buried in the Church of the Virgin in Diyarbakır.

If you wish, you can read more about Dionysios bar Ṣalibi in:

• Michael the Great’s Chronicle, Edessa-Aleppo Codex, ff. 349v-350v (outer columns; = pp. 701-703 in the Gorgias Press facsimile)
• Bar ʿEbrāyā’s Chronicon [Ecclesiasticum] I 511-513, 559-561
• Assemani, Bibliotheca Orientalis II 156-211
• S.P. Brock, in GEDSH 126-127

The note above, which acknowledges Bar ʿEbrāyā as a source, apparently by an early reader, is a good example showing how manuscripts are not static objects serving merely as text-receptacles, but unique witnesses not only to this or that version of a particular text, but also to the scribes who copied them, their readers from generation to generation, and the communities that have curated them.

UPDATE: Thanks to Gabriel Rabo for pointing out a mistake in my translation due to eyeskip. It has now been corrected.