Share this:

While reading in the Gospel of Mark in Old Georgian (Adishi) recently, I came across the words არღარა გაქუნს სარწმუნოებაჲ? (Mk 4:40) Since I knew the story and also had the Greek New Testament open beside me, I knew the text there was οὔπω ἔχετε πίστιν. In the verb გაქუნს I recognized ა-ქუ-ს “to have”, a so-called indirect verb, which for this verb has the possessor marked with the series of prefixes that are also used to mark Georgian objects in other instances (O1 მ-, O2 გ-, etc.) and the thing possessed in the nominative case. This Georgian verb is perhaps first retrieved mentally as the present, აქუს “he has”. But what about the -ნ- in our form, particularly the combination -ნ-ს?

First, let’s look at some other forms of the verb. For accessibility and clarity, we will use examples from the Gospels, in this case all from the Adishi text (available at TITUS). The pres has -ქუ-, as in მ-ა-ქუს I have, გ-ა-ქუს you have, etc.

Lk 7:40
Σίμων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν
სიმონ, მაქუს რაჲმე სიტყუად შენდა

Mk 9:50
ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς ἅλα
გაქუს თქუენ მარილი

Lk 18:22
πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον
ყოველი, რაჲ გაქუს, განყიდე

Jn 19:7
ἡμεῖς νόμον ἔχομεν
ჩუენ შჯული გუაქუს

The impf has -ქუნ-, as in X-ა-ქუნ-დ-ა:

Lk 19:20
ἰδοῦ ἡ μνᾶ σου ἣν εἶχον ἀποκειμένην ἐν σουδαρίῳ
უფალო, აჰა, ვეცხლი შენი, რომელი მაქუნდა დაკრძალული სუდარსა

Jn 9:41
οὐκ ἂν εἴχετε ἁμαρτίαν
ცოდვაჲმცა არა გაქუნდა

Mt 18:25
μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι
და ვითარ არარაჲ აქუნდა გარდაჴდად

For the -ნ-, NB also ქონებაჲ “(the fact of) having, possessing” and derivatives (Sarjveladze and Fähnrich, Altgeorgisch-Deutsches Wörterbuch, p. 1279). In addition, when the possessed thing is plural, we have (with third person possessor) ჰ-ქონ-ან, also showing the loss of the version vowel ა-. Kevin Tuite (p.c.) points out a sentence illustrating both forms (singular possessed and plural possessed):

Sinai Mravaltavi, p. 167.35-36 (at TITUS here)

პეტრეს კლიტენი ჰქონან ცათა სასუფეველისანი და ბრძანებაჲ აქუს
Peter has the keys of the kingdom of heaven, and has the command.

Now for some forms in various persons with ა-ქუნ-ს:

Mt 14:17
οὐχ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας
არა გუაქუნს აქა, გარნა ხუთი პური და ორი თევზი

Mt 15:32
οὐχ ἔχουσιν τί φάγωσιν
არაჲ აქუნს, რაჲმცა ჭამეს

Mt 15:34
πόσους ἄρτους ἔχετε;
რაოდენი პური გაქუნს აქა?

Mt 21:26
πάντες γὰρ ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν Ἰωάννην
რამეთუ იოვანე ყოველთა წინაწარმეტყუელად აქუს (variant: აქუნს)

Mt 27:65
ἔχετε κοθστωδίαν
გაქუნს თქუენ დასი

Lk 5:24
ὅτι υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐξουσίαν ἔχει ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας
რამეთუ ჴელმწიფებაჲ აქუნს ძესა კაცისასა ქუეყანასა ზედა მიტევებად ცოდვათა

Lk 12:19
ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά
სულო, გაქუნს ყოველი კეთილი დაუნჯებული მრავალთა წელთაჲ

And finally, our sentence that started this inquiry:

Mk 4:40
οὔπω ἔχετε πίστιν;
არღარა გაქუნს სარწმუნოებაჲ

These all have present meaning and they all translate a Greek present. (მ-/გ-/გუ-)აქუნს would seem to be, then, an allomorph of (მ-/გ-/გუ-)აქუს with the -ნ- of the root kept intact.

(Very many thanks to Kevin Tuite for discussing some of these forms with me.)

Share this:

The study of spoken and (ancient) written languages intersect perhaps less than might be desirable, but sic semper erat, sic semper erit. Nevertheless, I would like to take a cue from Olle Linge’s Hacking Chinese (http://challenges.hackingchinese.com/) and suggest an intentional, focused reading effort for ancient language students.

For the month of April 2015, let’s take an opportunity to push reading limits, or at least to re-kindle reading habits in this or that language. It is no secret that wide exposure to multitudes of lines is a boon to philological understanding and enjoyment. By “exposure” I mean reading with understanding. And there’s the rub. This is what makes it possible for an advanced student to do 100 pages of text (or more) in a month, and a novice to do much less: the novice requires far more frequent recourse to the lexicon, grammatical tables, perhaps a translation, etc. than the more experienced user. But the payoff is experience itself. Here is some counsel from the great sinologist George A. Kennedy:

The value of a reference work is its capacity to furnish facts quickly, and a good reference work must be a well-ordered affair. But the quickness with which these facts are appropriated depends in large part on the skill of the user. And this skill results only from diligent practice. It is not enough to know about a book of reference; one must handle it, thumb the pages, know where the index is, know what sort of information it gives. You are not qualified for research unless you can locate the facts that are available quickly.

DO NOT SKIP ANY SUGGESTED EXERCISE

MAKE UP MORE OF THEM FOR YOURSELF

from his Introduction to Sinology: Being a Guide to the Tz’u Hai (Ci hai), (New Haven, 1981), 1 (emphasis in original)

He has the 辭海 cí hăi in mind, here as a reference work for students of Chinese history, but his advice is equally applicable to textual experience in a language, or philological experience.

Here, then, is the challenge for the month: not a contest, but an individual exhortation to purposefully spend a given amount of time and effort moving — or more picturesquely, plowing, sailing, crunching, &c. — through a text or texts, with understanding. You pick the language, the genre, the text(s), the length. The unique thing is to read carefully more than you might normally do for this month. It might be an opportunity to work especially hard on a language you’re now closely involved with, or it might be an opportunity to return to a language you’ve not read in a while. Simply to be not too vague, here are some language suggestions in no particular order (I assume that if you know the language well enough to do this, you know some texts to read, but in any case, the Bible is usually a good place to start due to the accessibility of texts and the ease of comparison with other versions):

• Armenian
• Christian Palestinian Aramaic
• Syriac
• Arabic
• Jewish Babylonian Aramaic
• Greek
• Sogdian
• Persian
• Georgian
• Turkish
• Coptic
• Gǝʿǝz
• Uyghur

Do more than one language, if you like. How about reading the same text in more than one language? Read from printed editions, read from manuscripts, read from chrestomathies, whatever suits you. Quant à moi, my reading goals for the month include the following texts:

1. Persian. 10 pages in the so-called Persian Diatessaron
2. Turkish. Ali Bey’s Bible: Jonah 1-2; Mt 4:1-11; 11:17-19; 15:21-28
3. Coptic. “Marina” (pp. 27-33) and “Siebenschläfer” (pp. 21–24) in W. Till, Koptische Heiligen- Und Martyrerlegenden: Texte, Übersetzungen Und Indices, vol. 1, Orientalia Christiana Analecta 102 (Rome: Pont. Institutum Orientalium Studiorum, 1935); volumes available here. Further on this story in Coptic, see here from my hagiography bibliography.
4. Georgian. The five texts on David & Constantine in I. Abuladze and E. Gabidzashvili, ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, წიგნი IV სვინაქსარული რედაქციები (XI-XVIII სს.) (Monuments of Old Georgian Hagiographic Literature, Vol. 4, Synaxarion Redactions, [11th-18th Centuries]) (Tbilisi, 1968), 359-366; and the Parable of the Man & Elephant in the two versions of Barlaam and Ioasaph.
5. Old Turkic/Uyghur. The text on p. 53 of  W. Bang, “Türkische Bruchstücke einer Nestorianischen Georgspassion,” Le Muséon 39 (1926): 41–75 (cf. Gabain, Gr., p. 264); and the text in P. Zieme, “Ein uigurisches Sündenbekenntnis,” Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 32 (1969): 107-121.
6. Arabic/Garšūnī. Epistle of Ps.-Dionysius to Timothy, SMMJ 263

If you like, share what you plan to read in the comments below. And any thoughts on this enterprise generally are welcome, too. Happy studying!

Share this:

While looking lately at the records for some Judeo-Persian manuscripts in Margoliouth’s Catalogue of the Hebrew and Samaritan Manuscripts in the British Museum, I stumbled across the record for BL Add. 19342 (№ 158 in the catalog, p. 119), a manuscript with parts of the Psalter in Hebrew, but written in Gǝʿǝz script (Fidäl), something we can call Ethio-Hebrew on the pattern of the descriptors Judeo-Arabic, Judeo-Persian, etc. (We could also call Garšūnī Syro-Arabic, but custom has deemed otherwise.) Until this, I had never encountered this particular phenomenon, but as Margoliouth notes, Wright had previously described the manuscript as part of the Ethiopic collection (№ 127, p. 81). It so happens that this manuscript is among the many already made available through the British Library’s digitization project: see here. Following Wright, Margoliouth dates the manuscript to the 18th century. It contains Pss 1-11:4, 51, 121, 123, 130, 140. Unlike most Ethiopic manuscripts, this one is on paper, not parchment.

The beginning of Ps 1 is in both catalogs mentioned above, but we can now look at the manuscript itself, and in its entirety, thanks to the BL’s having made the images freely accessible. Here are some examples (Heb text below from BHS):

Ps 1:3

וְֽהָיָ֗ה כְּעֵץ֮ שָׁת֪וּל עַֽל־פַּלְגֵ֫י מָ֥יִם אֲשֶׁ֤ר פִּרְיֹ֨ו׀ יִתֵּ֬ן בְּעִתֹּ֗ו וְעָלֵ֥הוּ לֹֽא־יִבֹּ֑ול וְכֹ֖ל אֲשֶׁר־יַעֲשֶׂ֣ה יַצְלִֽיחַ׃

Ps 1:3 in Ethio-Hebrew, BL Add. 19432, f. 1r. Source.

Ps 2:1-2

לָ֭מָּה רָגְשׁ֣וּ גֹויִ֑ם וּ֝לְאֻמִּ֗ים יֶהְגּוּ־רִֽיק׃ יִ֥תְיַצְּב֨וּ׀ מַלְכֵי־אֶ֗רֶץ וְרֹוזְנִ֥ים נֹֽוסְדוּ־יָ֑חַד עַל־יְ֝הוָה וְעַל־מְשִׁיחֹֽו׃

Ps 2:1-2 in Ethio-Hebrew, BL Add. 19432, f. 1v. Source.

Ps 121

שִׁ֗יר לַֽמַּ֫עֲלֹ֥ות אֶשָּׂ֣א עֵ֭ינַי אֶל־הֶהָרִ֑ים מֵ֝אַ֗יִן יָבֹ֥א עֶזְרִֽי׃
עֶ֭זְרִי מֵעִ֣ם יְהוָ֑ה עֹ֝שֵׂ֗ה שָׁמַ֥יִם וָאָֽרֶץ׃
אַל־יִתֵּ֣ן לַמֹּ֣וט רַגְלֶ֑ךָ אַל־יָ֝נ֗וּם שֹֽׁמְרֶֽךָ׃
הִנֵּ֣ה לֹֽא־יָ֭נוּם וְלֹ֣א יִישָׁ֑ן שֹׁ֝ומֵ֗ר יִשְׂרָאֵֽל׃
יְהוָ֥ה שֹׁמְרֶ֑ךָ יְהוָ֥ה צִ֝לְּךָ֗ עַל־יַ֥ד יְמִינֶֽךָ׃
יֹומָ֗ם הַשֶּׁ֥מֶשׁ לֹֽא־יַכֶּ֗כָּה וְיָרֵ֥חַ בַּלָּֽיְלָה׃
יְֽהוָ֗ה יִשְׁמָרְךָ֥ מִכָּל־רָ֑ע יִ֝שְׁמֹ֗ר אֶת־נַפְשֶֽׁךָ׃
יְֽהוָ֗ה יִשְׁמָר־צֵאתְךָ֥ וּבֹואֶ֑ךָ מֵֽ֝עַתָּ֗ה וְעַד־עֹולָֽם׃

Ps 121 in Ethio-Hebrew, BL Add. 19432, f. 9r. Source.

More could be certainly be said, but here are a few scattered observations:

• The Hebrew h marking final -ā or -e is written (e.g. ሀያህ, ያዓሢህ [ሤ?]).
• Hebrew ṣ is spelled with Gǝʿǝz ፀ (e.g. ክዔፅ, ኤሬፅ) or ጸ (e.g. ይትያጽቡ).
• Hebrew š is generally spelled with Gǝʿǝz ሠ (e.g. ሣቱል, አሤር, ሦምሬካ), as is Hebrew ś (ያዓሢህ [ሤ?]). In at least one place (Ps 121:6), though, the Ethiopic letter ሸ (not used in Gǝʿǝz, but used in other Ethiosemitic languages) is fittingly used for š: ሀሸሜስ häšämes, but note that the last consonant here, which should also be š, is here a simple s (not ś as usual elsewhere in the manuscript), so that we end up with a form like Arabic šams.
• Spirantized Hebrew k is spelled with Gǝʿǝz ኀ (e.g. ውኁል, also note the vowel, wǝxul). Spirantization in the other BGDKPT letters is not marked (e.g. ያቦእ).
• The Hebrew ḥ in yārēaḥ is written with Gǝʿǝz ሀ (ውያሬሀ).
• The Hebrew impf prefix yi- is spelled with Gǝʿǝz yǝ- (e.g. ይቴን, ይቦል). The prefix ye- is spelled with Gǝʿǝz yä- (የሄጉ; note the incorrect vowel on the h).
• The tetragrammaton is written ይሁዋህ yǝhuwah.
• The Gǝʿǝz vowel i often appears where we expect e. The latter vowel is used for Heb segol (e.g. ኤሬፅ, ኤል, ኤት); for the pausal form ā́reṣ we have አሬፅ.
• An Ethiopism is ሚኵል for Heb mikkol.
• There are some mistakes, such as ወዓላሁ for וְעָלֵ֥הוּ. The first two words of Ps 2 are missing.

Share this:

Well over two years ago I wrote a short post on some Old Nubian resources. Giovanni Ruffini has recently announced more work in general Nubian studies. These, three in number, are:

• Ruffini’s new book, The Bishop, The Eparch and the King: Old Nubian Texts from Qasr Ibrim (P.QI 4). See also here.
• Dotawo: A Journal of Nubian Studies, a new, open-access journal. The first volume is available and includes articles on, inter alia, Old Nubian as well as modern Nubian languages.
•  Finally, Medieval Nubia: A Source Book, available at http://www.medievalnubia.info/dev/index.php/Medieval_Nubia:_A_Source_Book

So, even though the corpus of Old Nubian is comparatively small, it’s exciting to see new work appearing widely available in this and related fields. Go have a look.

Share this:

For many languages, when we begin learning, we find ourselves in narratives or dialogues, and so it pays to fully grasp as soon as possible the available forms of verbs of saying (verba dicendi). In Old Georgian, more than one root serves for “to say”, all plentifully exemplified. Across the paradigm series, there are two types: absolute forms (e.g. “he said”) and relative forms (e.g. “he said to them”). In this post, I will give forms and examples for the absolute type, and in the next part those for the relative type. I have collected these illustrative examples from my own reading and by searching the TITUS/Armazi database. Translations (or Greek original) are included for the non-biblical examples, and for a few of the biblical examples. The references to the texts will be sufficiently clear, I hope.

First, here are a few references to the grammars (not an exhaustive list):

• Deeters, Das kharthwelische Verbum
  • the root t’k’u §§ 158 176 211 260 275 305 343 389 424 447
  • the root rk’u §§ 56 59 139 158 160 176 211 305 312
  • the root tqu §§ 53 70 71-1 87 91 95 113 161 226 240 269 280 415 431 452
• Shanidze, Grammatik der altgeorgischen Sprache, p. 149
• Fähnrich, Die georgische Sprache, pp. 268-272
• Marr & Brière, La langue géorgienne, § 216
• For Modern Georgian, see Aronson, Georgian: A Reading Grammar, § 8.4

Absolute forms

SERIES I

Present

NB: in mss (and editions), these forms may be written with either უი or ჳ. (In Middle Georgian text editions the first letter of უი often has a circumflex.)

1sg	ვ-ი-ტყუ-ი	1pl	ვ-ი-ტყუ-ი-თ
2sg	ი-ტყუ-ი	2pl	ი-ტყუ-ი-თ
3sg	ი-ტყუ-ი-ს	3pl	ი-ტყუ-ი-ან

Examples

• 1sg ცანთ, რომელსა-ესე ვიტყუი: 1Cor 10:15 JerLect
• 1sg არამედ ამას ვიტყჳ Jn 5:29 Ad
• 2sg ხოლო ამისთჳს, რომელსა შენ იტყჳ, Old Geo. Hag. 5 (Besarion Orbelishvili) 47.3 but on account of what you are saying
• 2sg არა უწყი, რასა იტყჳ Mt 26:70 Ad
• 3sg ვითარცა იტყჳს ბრძენი სოლომონ Old Geo. Hag. 5 (Razhden) 68.19-20 as wise Solomon says
• 3sg ქუეყანისაგან არს და ქუეყანისასა იტყჳს Jn 3:31 Ad
• 3sg ესრე იტყუის უფალი Isa 13:10 JerLect
• 3sg აწ, საყუარელნო, რასა იტყუის სახარებაჲ? Sin. Mrav. 147.5 Now, beloved, what does the Gospel say?
• 3sg ხოლო რომელ მოძღუარი იტყჳს PsNonSch (CCSG 50) 164.25 And as for what the Teacher says
• 1pl რომელი ვიცით, ვიტყჳთ Jn 3:11 A-89
• 1pl ვღაღადებთ და კუალად ვიტყჳთ Sin. Mrav. 200.33 we cry out and say again
• 2pl ვითარცა-ეგე იტყჳთ Ex 12:31 Oshki
• 2pl ნუ ჰგონებთ და იტყჳთ თავით თჳსით Mt 3:9 Ad
• 2pl თქუენ იტყჳთ, ვითარმედ: ჰგმობ Jn 10:36 Ad
• 3pl რომელნი იტყჳან Isa 30:21 Oshki those who say… [a common phrase]
• 3pl იტყჳან: აჰა, კაცი მჭამელი და ღჳნისა მსუმელი Mt 11:19 Ad
• 3pl არა წიგნნი იტყჳან Jn 7:42 Ad
• 3pl ანუ არა აჰა ესერა ყოველნი არიან, რომელნი იტყჳან გალილეველ? Acts 2:7 Sin
• 3pl რამეთუ ღჳნისა მხედველად იტყჳან ელენნი დიონოსის PsNonSch (CCSG 50) 164.21 For the Hellenes say that Dionysos is the patron of wine

Present iterative

This form is distinguished from the present only in the third person forms.

3sg

ი-ტყუ-ი-ნ

3pl

ი-ტყუ-ი-ედ

Examples

• 3sg ენაჲ ბრძენთაჲ იტყჳნ კეთილსა, ხოლო პირი უგუნურთაჲ იტყჳნ ყოველსა ჟამსა ძჳრსა Prov 15:2 JerLect
• 3sg ოდეს იტყუინ ტყუილსა Jn 8:44 JerLect
• 3sg რაჟამს იტყჳნ ცრუსა, თჳსთა მათ მიმართ იტყჳნ Jn 8:44 Ad
• 3sg რამეთუ ნამეტავისაგან გულისა იტყჳნ პირი მისი Lk 6:45 Ad
• 3sg რომელი-იგი გამოიცადებოდის, ნუ იტყუინ, ვითარმედ: ღმრთისა მიერ განვიცადები Jam 1:13 JerLect
• 3pl ნუ იტყჳედ ბაგენი ჩემნი უსჯულოებასა Job 27:4 JerLect
• 3pl სულთა მათ არაწმიდათა ოდეს იხილიან იგი, შეურდიან მას, ღაღადებედ და იტყჳედ, ვითარმედ: შენ ხარ ძე ღმრთისაჲ Mk 3:11 Ad
• 3pl ბაგითა ნუ იტყუიედ ზაკვასა 1Pet 3:10 A1

Imperfect

1sg	ვ-ი-ტყ-ოდ-ე	1pl	ვ-ი-ტყ-ოდ-ე-თ
2sg	ი-ტყ-ოდ-ე	2pl	ი-ტყ-ოდ-ე-თ
3sg	ი-ტყ-ოდ-ა	3pl	ი-ტყ-ოდ-ეს

Examples

• 1sg მე თავით ჩემით არას ვიტყოდე Jn 12:49 Ad
• 1sg მე უფალი ვიტყოდე და ვყო Ez 36:36 JerLect
• 1sg ვიტყოდე მე გულსა ჩემსა Eccl 1:16 Oshki
• 2sg იტყოდე, მშჳდობა იყოს თქუენდა Jer 4:10 Oshki
• 2sg ვითარცა იტყოდე ჴელითა მონათა შენთა წინაჲსწარმეტყუელთაჲთა. Bar 2:20 JerLect as you said by the hand of your servants the prophets
• 3sg იტყოდა გულსა თჳსსა Mt 9:21 Ad she said to herself
• 3sg იტყოდა, მსგავსად იობისა, ვითარმედ: “უფალმან მომცა და უფალმან წარმიღო…” Old Geo. Hag. 5 (Ketevan) 22.13-14 and she said, like Job, “The Lord gives and the Lord takes away…
• 1pl რაჲთა ძჳრსა ვიტყოდეთ შენთჳს Mal 3:13 Oshki
• 1pl ვითარ … ვიტყოდეთ კირიელეჲსონსა CapJer 6.8 (17.22-24) as … we were saying the kyrie eleison
• 2pl რასა-იგი მგზავრ იტყოდეთ ურთიერთას Mk 9:33 Ad
• 2pl იტყოდეთ ვითარმედ ღმრთისა მიერ დაცვულ არს CapJer 5.25 (14.27) dicebatis quoniam a Deo custodita esset
• 3pl იტყოდეს: რაჲმე რაჲ იყოს ყრმაჲ ესე? Lk 1:66 Ad
• 3pl იტყოდეს მამისა არსენისთჳს ApPatAlph Arsenius 9 (Gr 31) Ἔλεγον περὶ τοῦ ἀββᾶ Ἀρσενίου

Iterative imperfect

Identical in form to the present conjunctive (see below).

Present conjunctive

1sg	ვ-ი-ტყ-ოდ-ი	1pl	ვ-ი-ტყ-ოდ-ი-თ
2sg	ი-ტყ-ოდ-ი	2pl	ი-ტყ-ოდ-ი-თ
3sg	ი-ტყ-ოდ-ი-ს	3pl	ი-ტყ-ოდ-ი-ან

ِExamples

• 1sg ვიტყოდი იგავთა დასაბამითგან სოფლისაჲთ Mt 13:35 JerLect
• 1sg მან მამცნო მე … რასა ვიტყოდი Jn 12:49 Ad
• 1sg არღარა მრავალსა ვიტყოდი თქუენ თანა Jn 14:30 PA
• 1sg გნებავსთ თუ, რაჲთა ვიტყოდი Old Geo. Hag. 5 (Razhdan) 67.7 you want me to say
• 2sg და იტყოდი მათ ჯდომასა შენსა სახლსა შინა და სლვასა შენსა გზასა ზედა, და წოლასა და აღდგომასა შენსა Dt 6:7 JerLect
• 2sg ვერ იტყოდი Lk 1:20 Ad
• 3sg არა იტყოდის სიტყუასა ფიცხელსა პირი შენი Isa 58:13 JerLect
• 3sg რამეთუ რაჟამს ვინმე იტყოდის, ვითარმედ: მე პავლესი ვარ, და სხუაჲ იტყოდის: მე აპოლოჲსი ვარ, არა ჴორციელვეღა ხართა? 1Cor 3:4 CD
• 1pl ანუ რასა ვიტყოდით Gen 44:16 Oshki
• 1pl რასა-მე ვიტყოდით წინაშე მისსა? Job 19:28 JerLect
• 2pl ხოლო რაჟამს მიგცემდენ თქუენ, ნუ ზრუნავთ, ვითარმე, ანუ რასამე იტყოდით, რამეთუ მიგცეს თქუენ მას ჟამსა შინა, რაჲ სთქუათ Mt 10:19 Ad
• 2pl სახელითა ჩემითა ეშმაკთა განასხემდით და ენათა იტყოდით და ვეშაპთა დასთრგუნევდით Acta Pil. 14.1 (p. 61.18) (cf. Mk 16:17-18
• 3pl აქებდენ და იტყოდიან: კურთხეულ არს უფალი, რომელი ნათელ არს ყოველთათჳს უკუნისამდე Tob 13:18 Oshki
• 3pl რამეთუ მრავალნი მოვიდოდიან სახელითა ჩემითა და იტყოდიან, ვითარმედ მე ვარ Lk 21:8 Ad

Present imperative

NB the second person forms are identical to the imperfect.

2sg	ი-ტყ-ოდ-ე	2pl	ი-ტყ-ოდ-ე-თ
3sg	ი-ტყ-ოდ-ე-ნ	3pl	ი-ტყ-ოდ-ედ

Examples

• 2sg მოძღუარ, იტყოდე! Lk 7:40 Ad
• 2sg რაჲ-ცა გნებავს, იტყოდე. Act. Pil. 6.1 (50.3)
• 3sg ეგე თავისა თჳსისათჳს იტყოდენ Jn 9:21 PA
• 3sg იტყოდენ კირიელეისონსა Old Geo. Hag. 3 (Shio & Evagrius) 116.14 let him say the kyrie eleison
• 3sg იტყოდენ პირველსავე მას ლექსსა Kartl. Cxo. II 372.26 let him say the first heading
• 2pl ქადაგებდით და იტყოდეთ, ვითარმედ: მოახლებულ არს სასუფეველი ცათაჲ Mt 10:7 Ad
• 3pl იტყოდედ; ულხინე უფალო, ერსა შენსა Joel 2:17 Oshki
• 3pl ხოლო წინაჲსწარმეტყუელნი ორნი გინა სამნი იტყოდედ 1Cor 14:29 CD

SERIES II

Aorist

1sg	ვ-თქუ	1pl	ვ-თქუ-თ
2sg	ს-თქუ	2pl	ს-თქუ-თ
3sg	თქუ-ა	3pl	თქუ-ეს

Examples

• 1sg 1sg რ(ამეთოჳ) მე ვთქოჳ ვ(ითარმე)დ for I said that… Mart. Christina Vind2 f. 63va, l. 23
• 1sg ვთქუ Song 7:9 Vind4
• 2sg კეთილად, მოძღუარ, ჭეშმარიტად სთქუ, რამეთუ ერთ არს ღმერთი Mk 12:32 PA καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ᾿ ἀληθείας εἶπες ὅτι εἷς ἐστιν καὶ οὐκ ἔστιν
• 3sg თქუა დალიდამან სამფსონის მიმართ Judges 16:15 Gelati
• 3sg თქუა ღმერთმან Ps 67:23 God said
• 3sg ღაღად–ყო და თქუა Jn 1:15 PA καὶ κέκραγεν λέγων
• 3sg და თქუა, რაჲთა იყოს ადგილი იგი სალოცველ მისდა Cave 5.17 And he said that it should be his place of prayer
• 1pl უფალო, გუნებავს, ვითარმცა ვთქუთ, რაჲთა გარდამოჴდეს ცეცხლი ზეცით და აჴოცნეს იგინი Lk 9:54 Ad
• 1pl არა კეთილად ვთქუთ, ვითარმედ: სამარიტელ ხარ Jn 8:48 Ad
• 2pl ეგრე ყავთ, ვითარცა სთქუთ Gen 18:5 JerLect Thus do as you said.
• 2pl სთქუთ; რაჲთა ძჳრსა ვიტყოდეთ შენთჳს Mal 3:13 Oshki
• 2pl უკუეთუ ჭეშმარიტ არს, რომელი-იგი სთქუთ Acta Pilati 2.3 (p. 44.1) if what you said is true
• 3pl მას ჟამსა შინა ზრახვა ყვეს ერის-თავთა ქართლისათა და თქუეს K’art’lis c’xovreba p. 26.14 At that time the erist’avis of K’art’li conferred and said (Thoms., p. 38)
• 3pl წარუდგინეს ევსტათი და სტეფანე წინაშე ვეჟან ბუზმირ მარზაპნისა და თქუეს Old Geor. Hag. 1 (Mart._Eust. 4) p. 35.15 They brought Eustathius and Stephen before Vežan Buzmir, the marzapan, and they said

Iterative aorist

1sg	ვ-თქუ-ი	1pl	ვ-თქუ-ი-თ
2sg	ს-თქუ-ი	2pl	ს-თქუ-ი-თ
3sg	თქუ-ი-ს	3pl	თქუ-ი-ან

Examples

• 1sg და ვთქჳ გამოყვანება თქუენი ბოროტის-ყოფისაგან ეგჳპტელთასა Ex 3:17 AK
• 1sg (2x) თუ ვთქუი რამე, რა საკუირველი იყო? მე შენითა სიყუარულითა ვთქუი Visr. 78 (p. 268.3, 4) What wonder was it if … I said somewhat? I spoke through love of thee. (Wardrop, p. 350)
• 2sg (2x) რაცა სთქუი, ყუელა მართალი და კარგი სთქუიVisr. 23 (p. 104.30, 31)
  What thou sayest is all true and well (Wardrop, p. 109)
• 3sg და არცა-ერთმან-ვინ თქუის მონაგები მისი თჳსად, არამედ იყო მონაგები მათი ზოგად Acts 4:32 JerLect
• 3sg ხოლო თქუის: უმჯობეჲს და უპატიოსნეჲს არს ესე ჩემდა უფროჲს ძოწეულისა მის სამეუფოჲსა Ubadn. Mrav. (Vit.PaulTheb. 17) (p. 74.21) But he said: This is better and dearer to me than a royal garment of purple.
• 1pl ოდეს კითხულთა, თუ “რაჲ არს კაცი?” ნუუკუე ვთქჳთ: “ცხოველი”, რომელ არს ნათესავი Ammon. Comm. Porph. Isag. 1.9.19 (p. 49.8) ὅταν ἐρωτώμενοι τὸ τί ἐστιν ἄνθρωπος, εἰ τύχοι, εἴπωμεν ὅτι ζῷον, ὅπερ ἐστὶ γένος (A. Busse, Ammonius in Porphyrii isagogen, Commentaria in Aristotelem Graeca 4.3, p. 61.5)
• 2pl ხოლო თავადმან მიუგო და ჰრქუა მათ: შე-რაჲ-მწუხრდის, სთქჳთ: ყუდრო იყოს, რამეთუ წითს ცაჲ Mt 16:2 Ad
• 2pl ვაჲ თქუენდა, მწიგნობართა ბრმათა, რამეთუ სთქჳთ: რომელმან ფუცოს ტაძარსა, არარაჲ არს; ხოლო რომელმან ფუცო[ს] ოქროსა მას, რომელ არს ტაძარსა მას შინა, ჯე[რ]-არს. Mt 23:16 Ad
• 2pl თქუენ მხადით მე მოძღურით და უფლით, და კეთილად სთქჳთ, რამეთუ ვარვე ეგრე Jn 13:13 Ad
• 3pl და ყოველსა რაოდენსა გეტყოდიან თქუენ, დაიმარხენთ, ხოლო საქმეთა მათთაებრ ნუ ხიქმთ, რამეთუ თქჳან და არა ყვიან Mt 23:3 A-89
• 3pl მოვიდეს სადუკეველნი მისა, რომელთა თქჳან, აღდგომაჲ არა არსო Mk 12:18 Ad
• 3pl ვინ ვჰგონიე მე ერსა ამას, რაჲ თქჳან ჩემთჳს ყოფაჲ? Lk 9:18 Ad

Aorist conjunctive

1sg	ვ-თქუ-ა	1pl	ვ-თქუ-ა-თ
2sg	ს-თქუ-ა	2pl	ს-თქუ-ა-თ
3sg	თქუ-ა-ს	3pl	თქუ-ა-ნ

Examples

• 1sg მან მამცნო მე, რაჲ ვთქუა Jn 12:49 Ad
• 1sg და რაჲ ვთქოჳა? Imnaishvili Old Geo. Reader 1 (Ephrem, Paen. 5) (p. 3.22) And what shall I say?
• 1sg რაჲ ვთქუა დღისა მისთჳს და ჟამისა! Old Geo. Hag. 5 (Ketevan) p. 7.30 What shall I say of this day and time!
• 2sg ნუუკუე სთქუა გულსა შენსა Deut. 9:4 JerLect
• 2sg და სთქუა მას დღესა შინა, უგალობდით უფალსა Is 12:4 Oshki
• 3sg ოჳკოჳეთოჳ თქ(ოჳ)ას ბოროტმან მან მონამან გოჳლსა თჳსსა Mt 24:48 A-89
• 3sg ნუ ვინმე კაცთა განმან თქუას Symeon § 108 Let no one say
• 1pl უკუეთუ ვთქუათ: კაცთაგან იყო Mt 21:26 Ad
• 1pl რაჲმე ვთქუათ? Rom 3:5 AB
• 2pl რომელი ბნელსა შინა ხთქუათ Lk 12:3 A-89
• 2pl რამეთუ მიგცეს თქუენ მას ჟამსა შინა, რაჲ სთქუათ Mt 10:19 Ad
• 3pl და ოდეს გიხილონ შენ ეგჳპტელთა მათ, თქუან, ვითარმედ: ცოლი მისი არს ესე Gen 12:12 Oshki
• 3pl რამეთუ მრავალნი მოვიდენ სახელითა ჩემითა და თქუან, ვითარმედ: მე ვარ Mk 13:6 Ad
• 3pl და მეშინის ნუ უკუე ვიწყო სიტყუად და ვერ შეუძლო აღსრულებად, და ვიქმნე მე საყუედრელ მრავალთა და თქუან: CaptJer 1.8 timeo ne forte incipiam loqui et non valeam perficere, et fiam ego exprobratus a multis et dicant

Aorist imperative

2sg	თქუ	2pl	თქუ-თ
3sg	თქუ-ნ	3pl	თქუ-ედ

Examples

• 2sg ოდეს გიწოდის შენ, თქუ: იტყოდენ უფალი, რამეთუ ესმის მონასა 1Sam 3:9 JerLect
• 2sg თქუ, რაჲთა ქვანი ესე პურ იქმნენ Mt 4:3 Ad
• 2sg თქოჳ ჭეშმა<რი>ტი Protoev. Jac. 15.4 (Vind2 66vb19) Speak the truth!
• 3sg მაგას ჰკითხეთ, გასრულებულ არს, თჳთ თავისა თჳსისათჳს თქუნ Jn 9:21 Ad
• 3sg აწ თქუნ შენ წინაშე MartThecla 16 (p. 100/54.6) Now let him speak before you
• 2pl ესრეთ თქუთ, ვითარმედ მოწაფენი მისნი ღამჱ მოვიდეს და წარიპარეს იგი, ვიდრე ჩუენ მეძინა. Mt 28:13 A-89
• 2pl რაჟამს ხილოცვიდეთ, თქუთ: მამაო ჩუენო ზეცათაო Lk 11:2 A-89
• 3pl ანუ მაგათ თჳთ თქუედ, რაჲ პოვეს ჩემ თანა ბრალი Acts 24:20 Sin
• 3pl თქუედ წარმართთა შორის, რამეთუ უფალი სუფევს Ps 95:10 (96:10) Graz

SERIES III

Series III verbs in Old Georgian (not only verbs for “to say”) follow a special pattern in which the subject, from the general perspective of Indo-European languages, is marked by O prefixes. Aside from these prefixes, all the forms are identical, and including the prefixes, singular and plural forms for each of the persons are identical, except that the in 1pl there is an exclusive and inclusive distinction: მ- we (and not you) ≠ გუ- we (including you). (Rem. გუ-ი is written გჳ!)

Aside from the idiom mentioned below (გული მითქუამს, etc.), these forms are not very common in older Georgian, and here I only give a few of those for the perfect (not pluperfect, perfect conjunctive).

Perfect

1sg	მ-ი-თქუ-ამ-ს	1pl	მ-ი-თქუ-ამ-ს / გჳ-თქუ-ამ-ს
2sg	გ-ი-თქუ-ამ-ს	2pl	გ-ი-თქუ-ამ-ს
3sg	უ-თქუ-ამ-ს	3pl	უ-თქუ-ამ-ს

Examples

• 1 ამა ულხინობითა და შეჭირვებითა, რომელ მითქუამს, მოიმგზავრა და ერთობით გზა მისი საკნად უჩნდა. Visr. 12 (p. 63.20) In such joylessness and grief, as I have said, he travelled, and whole road seemed a dungeon to him. (Wardrop, p. 49)
• 1 (2x) აწ თუ ესე იცი, რომელ მე მართალი მითქუამს, მაშ შენგან ჩემი წყევა და გინება არა პირიანია. მე ესე მითქუამს ამით. რომელ მიყუარ, — შენი დედა და ძიძა ვარ. Visr. 18 (p. 90.16, 17) Now, if thou knowest that I speak truth, then this cursing and insulting of me is groundless. I say this because I love thee. I am thy mother and nurse. (Wardrop, pp. 87-88)
• 1incl ხოლო ჩუენ გჳთქუამს პირველ-ცა და აწ-ცა ვიტყჳთ GregNyss De hom. op. 16 (p. 94.1) But we have said before and we say now
• 2 ეგრე გითქუამს: “მოაბად უგრძნეულოდ დამესხა და მით წაიყვანა გორაბით ვისი. მე ღაფლად ვიყავ; Visr. 27 (p. 116.36) Thus thou didst speak: ‘Moabad fell upon me unawares, and so carried off Vis from Gorab. I was careless; (Wardrop, p. 126)
• 3 არასადა ეგრე ვის უთქუამს კაცსა, ვითარ მას კაცსა Jn 7:46 Ad
• 3  უთქუამს სადამე მეშჳდესა მისთჳს ესრჱთ Heb 4:4 JerLect

NB the very common idiom with გული and these perfect forms, which means “my heart desires, I yearn,” etc.:

• 1 გული მითქუამს განსლვად ჴორცთაგან Phil 1:23 JerLect
• 1 გული მითქუამს მე ხილვად მეფისა ApPatrAlph Poemon 81 (PG 109) (p. 181.22) I desire to see the king
• 1 და გზა-მცე მე მოყუასთა ჩემთა თანა, რომელთა თანა გული მითქუამს BalA 51 (p. 133.5) Let me rejoin my friends, for whom my heart yearns (Lang, p. 152)
• 1incl ჩუენ ნიჭთა და პატივთა თქუენთათჳს არა გული გჳთქუამს Old Geo Hag 5 (Bidz.Shalv.Elisb.) (p. 55.28) We do not desire your gifts and honors
• 2 გული გითქუამს და არა გაქუს Jam 4:2 JerLect
• 3 რომლისათჳს გული უთქუამს ანგელოზთა ხილვად 1Pet 1:12 B

_____________________________

As I mentioned above, I will do the same for relative forms in a forthcoming post.

Share this:

My involvement in cataloging Syriac and Arabic manuscripts over the last few years has impressed upon me how often and actively Syriac Orthodox and Chaldean scribes (and presumably, readers) used Garšūnī: it is anything but an isolated occurrence in these collections. This brings to the fore questions of how these scribes and readers thought about Garšūnī. Did they consider it simply a writing system, a certain kind of Arabic, or something else? At least a few specific references to “Garšūnī” in colophons may help us answer them. Scribes sometimes make reference to their transcriptions from Arabic script into Syriac script, and elsewhere a scribe mentions translation “from Garšūnī into Syriac” (CFMM 256, p. 344; after another text in the same manuscript, p. 349, we have in Arabic script “…who transcribed and copied [naqala wa-kataba] from Arabic into Garšūnī”). Such statements show that scribes certainly considered Arabic and Garšūnī distinctly.

While cataloging Saint Mark’s Monastery, Jerusalem, (SMMJ) № 167 recently, I found in the colophon a reference to Garšūnī unlike any that I’d seen before, in which the scribe refers, not to the Garšūnī “text” or “copy” (nusḫa, as in SMMJ 140, f. 132v), but rather to “the Garšūnī language” (lisān al-garšūnī). Here is an English translation of the relevant part of the colophon, with the images from the manuscript below.

SMMJ 167, ff. 322r-322v

…[God], in whose help this blessed book is finished and completed, the book of Mar Ephrem the Syrian. The means for copying it were not available with us at the monastery, so we found it with a Greek [rūmī] priest from Beit Jala, a friend of ours, and we took it on loan, so that we could read in it. We observed that it was a priceless jewel. It was written in Arabic, so we, the wretched, with his holiness, our revered lord, the honored Muṭrān, Ǧirǧis Mār Grigorios, were interested in transcribing it into the Garšūnī language, so that reading it might be easy for the novice monks, that they might obtain the salvation of their souls.

This was in the year 1882 AD, the 11th of the blessed month of June…

SMMJ 167, f. 322r (bottom)

SMMJ 167, f. 322v (top)

This is the second explicit reference I have found where a Garšūnī text is considered more readable to at least some section of the literate population. In this case, the audience in view is a group of beginning monks, and in the aforementioned manuscript SMMJ 140 the transcription from Arabic into Garšūnī was made “to facilitate the understanding of its contents for every reader.”

UPDATE (June 17, 2014): Thanks to Salam Rassi for help on the phrase ʕalá sabīl al-ʕīra.

Share this:

In a previous episode of this series, I gave part of Luke 9:58 (// Mt 8:20) without any further explanation. Here’s the whole verse (minus the introduction of Jesus’ direct speech) in the Adishi version. The Pre-Athonite and Athonite versions have only small differences, which are indicated below. (Incidentally, it is usually instructive to read these three versions side-by-side. I am preparing some documents for the synoptic study of these Georgian versions of the Transfiguration and the Temptation of Jesus pericopes.)

First, some vocabulary:

• მელი fox
• მიდრეკა to lean
• [მფრინველი bird]
• საყუდელი refuge, residence
• ფრინველი bird (Rayfield et al. 1293; as such not in Sarj.-Fähn., but note ფრინვა to fly)
• ჩენა to appear to/for (i.e. to be seen to belong to, with the CV უ- to mark an indirect object as possessor). For the second occurrence of this verb in the verse, the Pre-Ath. and Ath. versions have აქუს. (For უჩს, another place is Vep’xistqaosani 82a: მეფესა ესე ამბავი უჩს, ვითა მღერა ნარდისა, “This news seemed to the king [or The king held this news] as [lightly as] playing backgammon.”)
• ჴურელი hole

αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν
მელთა ჴურელი უჩნს

καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις,
და ფრინველთა ცისათა საყუდელი,
(Pa and At have მფრინველთა for ფრინველთა.)

ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ.
ხოლო ძესა კაცისასა არა უჩს, სადა თავი მიიდრიკოს.

Astute Gospel-readers will remember that this is not the only place where Jesus uses the word “fox”: he calls Herod one at Lk 13:32 (here again in the Adishi version):

καὶ εἶπεν αὐτοῖς·
ხოლო თავადმან ჰრქუა მათ:

πορευθέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ·
მივედით და არქუთ მელსა მას:

ἰδοὺ ἐκβάλλω δαιμόνια
აჰა, ესერა, განვასხამ ეშმაკთა

καὶ ἰάσεις ἀποτελῶ σήμερον καὶ αὔριον
და კურნებასა აღვასრულებ დღეს და ხვალე,

καὶ τῇ τρίτῃ τελειοῦμαι.
და ზეგე აღვესრულები.

Share this:

Among other uses of Syriac script for non-Syriac languages, we know well of Garšūnī (or Syro-Arabic) and even Syro-Armenian and Syro-Kurdish (especially the Lawij of Basilios Šemʕon al-Ṭūrānī), but I was surprised to find in my recent cataloging work a small example of Georgian written in Syriac script.* The text, which follows several pages of a grammatical list, is on one page of CCM 10 (olim Mardin 81) and it was not noted by Addai Scher, who cataloged the collection in the early twentieth century. It’s the trisagion (vel sim.: the Latin may be a garbled version of lines from this Easter hymn) in eight languages: Latin, Greek, Armenian, Georgian, Persian, Turkish, Arabic, and finally, Syriac. Much might be said about how these languages are represented in this short text, but here I’m only considering the Georgian part, lines 13-14 below.

CCM 10 = Mardin 81, f. 8r

The Georgian trisagion (words, transliteration, and ET here) is:

წმინდაო ღმერთო,
წმინდაო ძლიერო,
წმინდაო უკვდავო,
შეგვიწყალენ ჩვენ.

There are many recordings available of the hymn: here is one:

The noun “God” and the adjectives are all in the vocative case, and in the last line we have the verb შეწყალება, which might be analyzed as

შე-გვ-ი-წყალ-ე-ნ
PV-1PL.OBJ-CV-have.mercy-AOR.IMP-PL

There are several occurrences of the imperative ἐλέησον (with first or third person objects) in the Gospels, and so we can look among the Old Georgian versions to see how else the phrase is translated. Here are a few, all from the Adishi version:

• Mt 9:27, 20:30 მიწყალენ ჩუენ
• Mt 15:22 შემიწყალე მე
• Mt 17:15 შეიწყალე ძჱ ჩემი
• Mt 20:31 გჳწყალენ ჩუენ
• Lk 17:13 შეგჳწყალენ ჩუენ

The last one, also with 1pl object, is different from the trisagion form only in orthography. The form from Mt 9:27 and 20:30 is built on the same root, but without the preverb შე- and with the 1st person marker მ- instead of გუ- (or variations thereof). The form in Mt 20:31 also has no preverb, but (allowing for the slight orthographic difference) it has the same 1pl markers as in the triasagion form. Finally, those in Mt 15:22 and 17:15 do have the preverb, and given their objects — 1sg and the 3rd person object “my son”, respectively — these forms look exactly as we would expect, the objects marked by -მ- in the first case and -∅- in the second, and naturally without the final -ნ to mark a plural object.

If we compare this Georgian text with the Syriac script above, we find the latter to be muddled. Recognizable to some degree are წმინდაო (Syr. zmyndʔ), ღმერთო (ʔwmrtw), ძლიერო (zryzw), and უკვდავო (ʔwkwdš), but that’s all I can see. While the Syriac letters are hardly as fitting for Georgian as the Georgian alphabet itself is, even with Syriac one might have gotten closer than the orthography in this example. What is the source of the confusion? Did this scribe write these lines from something he heard or knew himself? Did he copy from another written source also in Syriac letters?

I would be happy to hear about any other examples of Georgian written in Syriac letters, but I suspect it is a rare phenomenon.

* Thanks for their comments to Hidemi Takahashi and Nathan Chase, with whom I discussed this text a little.

Share this:

A characteristic feature of certain verbs in Georgian, including those referred to in the study of modern Georgian as “Conjugation IV”  or “indirect” verbs, is that in certain forms they take the “logical” (merely a term of convenience) subject in the dative case and the logical direct object in the nominative case (cf. Aronson, Grammar, Lesson 12). (Similar constructions are not unknown in Indo-European and Semitic languages.) Verbs with such a construction, often verbs of feeling and emotion, in Old Georgian include (with a few examples):

• აქუს “to have”: ძესა კაცისასა არა აქუს, სადა თავი მიიდრიკოს | ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ (Lk 9:58 At)
• ყუარება “to love”” უყუარს ძილი | φιλοῦντες νυστάξαι (Isa 56:10)
• ძულება “to hate”: see below
• ძინავს “to sleep” (cf. ძილი in Isa 56:10 above): ელის ეძინა | Ηλι ἐκάθευδεν (1Sam 3:2 Jer Lect)
• წყურილი “to be thirsty”: ნეტარ არიან, რომელთა ჰმშიოდის და სწყუროდის სიმართლისათჳს | μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην (Mt 5:6 PA)
• ნებვა “to want”: რომელთა ჰნებავს ბრძოლად | τὰ τοὺς πολέμους θέλοντα (Ps 67:31)
• რწმენა “to believe”: რაჲთა ვიხილოთ და გურწმენეს იგი | ἵνα ἴδωμεν καὶ πιστεύσωμεν (Mk 15:32 Ad)
• სმენა “to hear”: არა მესმიან ცუდნი ეგე სიტყუანი შენნი | I do not hear your empty words (MartAbo 70.23)

The first part of Proverbs 8:13, here from the Jerusalem Lectionary, gives an example of the construction: შიშსა უფლისასა სძულს უკეთურებაჲ გინებაჲ და ანპარტავანებაჲ და ზრახვაჲ უკეთურთაჲ | φόβος κυρίου μισεῖ ἀδικίαν, ὕβριν τε καὶ ὑπερηφανίαν καὶ ὁδοὺς πονηρῶν.

The Georgian glossed is:

     შიშ-სა         უფლ-ისა-სა          ს-ძულ-ს                                   უკეთურება-ჲ

     fear-DAT      lord-GEN-DAT      3SG.OBJ-hate-PRS.3SG.SBJ      wickedness-NOM

     გინება-ჲ          და       ანპარტავანება-ჲ   და        ზრახვა-ჲ            უკეთურ-თა-ჲ

     abuse-NOM      and      arrogance-NOM      and      counsel-NOM      wicked-OBL.PL-NOM

     “The fear of the Lord hates wickedness, abuse, arrogance, and the counsel of the wicked.”

The same verb “to hate” occurs again in at the end of the verse, but this time as aorist, where it takes a direct construction: გულარძნილნი ალაგნი მოვიძულენ | μεμίσηκα δὲ ἐγὼ διεστραμμένας ὁδοὺς κακῶν (nothing in the Georgian version corresponds to κακῶν).

     გულარძნილ-ნი        ალაგ-ნი            მო-ვ-ი-ძულ-ენ

     twisted-NOM.PL     path-NOM.PL     PRV-1.SBJ-CV-hate[AOR]-PL.OBJ     (PRV = preverb, CV = character vowel)

     “I hated the twisted paths.”

(As usual in Georgian, the aorist verb takes its direct object in the nominative, but this construction is otherwise quite unlike that used with the verb in the first part of the verse.)

Share this:

Since this blog’s inception there has been in the list of links one to digital editions of ZDMG, etc. In the same collection there are now 196 title of the series Islamkundliche Untersuchungen (h/t Sabine Schmidtke), a series covering a range of studies historical, literary, textual, linguistic, and social in the Middle East, and despite its title, the series is not strictly confined to Islamica. Every reader will have his or her own favorites or titles of interest, but as a sampling of the long list of books from this series freely available, here are a few of my own, with direct links:

Galen: “Über die Anatomie der Nerven” : Originalschrift und alexandrinisches Kompendium in arabischer Überlieferung / Ahmad M. Al-Dubayan

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/256824

The stories of the Prophets by Ibn Muṭarrif al-Ṭarafī / ed. with an introd. and notes by Roberto Tottoli

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/280877

Studien zum ältesten alchemistischen Schrifttum : auf der Grundlage zweier erstmals edierter arabischer Hermetica / Ingolf Vereno

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/297787

Die Kritik der Prosa bei den Arabern : (vom 3./9. Jahrhundert bis zum Ende des 5./11. Jahrhunderts) / Mahmoud Darabseh

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/304891

Über die Steine : das 14. Kapitel aus dem “Kitāb al-Muršid” des Muḥammad Ibn Aḥmad at-Tamīmī, nach dem Pariser Manuskript herausgegeben, übersetzt und kommentiert / Jutta Schönfeld

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/1071856

Die Entstehung und Entwicklung der osmanisch-türkischen Paläographie und Diplomatik : mit einer Bibliographie / Valery Stojanow

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/846828

Ibn ar-Rāhibs Leben und Werk : ein koptisch-arabischer Enzyklopädist des 7./13. Jahrhunderts / Adel Y. Sidarus

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/847474

Der Orientalist Johann Gottfried Wetzstein als preussischer Konsul in Damaskus (1849 – 1861) : dargestellt nach seinen hinterlassenen Papieren / Ingeborg Huhn

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/344941

Das Verhältnis von Poesie und Prosa in der arabischen Literaturtheorie des Mittelalters / Ziyad al-Ramadan az-Zuʿbī

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/518946

Mädchennamen – verrätselt : 100 Rätsel-Epigramme aus d. adab-Werk Alf ǧāriya wa-ǧāriya (7./13. Jh.) / Jürgen W. Weil

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/309887

Der arabische Dialekt von Mekka : Abriß der Grammatik mit Texten und Glossar / Giselher Schreiber

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/305137

Das Kitāb ar-rauḍ al-ʿāṭir des Ibn-Aiyūb : Damaszener Biographien des 10./16. Jahrhunderts, Beschreibung und Edition / Ahmet Halil Güneş

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/301056

Studien zur Grammatik des Osmanisch-Türkischen : unter besonderer Berücksichtigung des Vulgärosmanisch-Türkischen / von Erich Prokosch

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/304595

Arabic literary works as a source of documentation for technical terms of the material culture / Dionisius A. Agius

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/275281

Kritische Untersuchungen zum Diwan des Kumait b. Zaid / Kathrin Müller

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/238296

Athanasius von Qūṣ Qilādat at-taḥrīr fī ʿilm at-tafsīr : eine koptische Grammatik in arabischer Sprache aus dem 13./14. Jh. / von Gertrud Bauer

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/176618

Erziehung und Bildung im Schahname von Firdousi : eine Studie zur Geschichte der Erziehung im alten Iran / von Dariusch Bayat-Sarmadi

http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/ssg/content/titleinfo/176609

Happy reading.