The text this time is longer than others in the series, but here is the whole of Physiologus § 13 in Georgian. The Georgian version was published by Marr (in asomtavruli, with Armenian) and later by Gigineišvili and E. Giunašvili. For the Armenian version, published alongside Greek, see Muradyan. Generally on this very widespread work, see here. Alin Suciu has written on a use of the Physiologus in a Coptic lectionary here.
In addition to vocabulary and a few grammatical notes, below I’ve included Graf’s German translation (pp. 100-101).
Bibliography
Gigineišvili, B. and E. Giunašvili, შატბერდის კრებული X საუკუნისა / Шатбердский сборник X века (Tbilisi, 1979), pp. 175-190 (§ 13 on p. 180). Available at TITUS here.
Graf, G. 1925. “Der georgische Physiologus.” Caucasica 2: 93–114.
Marr, N. 1904. Физиолог. Армяно-грузинский извод. Грузинский и армянский тексты, исследование, издание и перевод. Издания факультета восточных языков Императорского Санкт-Петербургского университета 6. Tbilisi.
Muradyan, G., Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique, Hebrew University Armenian Studies 6 (Louvain, 2005). See here.
In addition, I refer a couple of times below to Gerhard Deeters, Das Kharthwelische Verbum (Leipzig, 1930), where the text of the Physiologus fortunately served for examples.
Text and notes
Here’s an image of Marr’s text:
Marr 1904, pp. 16-17
კეთილად ჰრქ(უ)ა იოვანე ფარისეველთა.
Gut sprach Johannes zu den Pharisäern:
„ნაშობნო ასპიტთანო. ვინ გიჩოჳენა თქ(უე)ნ სივლტოლაჲ რისხვისაჲ. რ(ომელ)ი მოსლვად არს‟.
„Natternbrut! Wer hat euch gezeigt, dem Zorne zu entrinnen, der kommen wird?‟
- ნაშობი born, child
- ასპიტი viper (ἀσπίς)
- გ-ი-ჩოჳენ-ა aor 3sg O2 ჩუენება to show, reveal
- სივლტოლაჲ to flee
- რისხვაჲ wrath
- მოსლვაჲ to come
სახის-მეტყოჳელმან თქ(უ)ა. ასპიტისაჲ.
Der Naturbeschreiber sprach von der Natter:
- სახის-მეტყოჳელი (physiologus) discoverer, investigator (სახეჲ nature + მეტყუელი speaker)
რ(ა)ჟ(ამ)ს მამალი შეეხის დედალსა. პირით მაკნდის. და დედალმან რ(ა)ჟ(ამ)ს შთანთქის თესლი იგი. საოჳრველნი მოჰკოჳეთნის მამალსა მას და განაშოვრნის
Wenn das Männchen das Weibchen berührt, wird dieses durch den Mund trächtig, und wenn das Weibchen den Samen verschlingt, schneidet es dem Männchen die Geschlechtsteile weg und trennt (sie) ab.
- მამალი male
- შე-ე-ხ-ი-ს iter aor 3sg შეხება to touch
- დედალი female
- პირი mouth
- მაკნ-დ-ი-ს iter aor 3sg მაკნება to get pregnant (cf. Fähnrich, Georg. Spr., pp. 242, 248-255 for the -დ- in the aor of this kind of verb)
- შთა-ნთქ-ი-ს iter aor 3sg შთანთქმა to swallow, gulp
- თესლი seed
- საოჳრველი testicle
- მო-ჰ-კოჳეთ-ნ-ის მოკუეთა to cut off (cf. Mt 5:30 Ad მოიკუეთე იგი)
- გან-ა-შოვრ-ნ-ის iter aor 3sg N განშოვრება to remove, eliminate
რ(ა)ჟ(ამ)ს ჰგონიენ მამალსა მას თოჳ შეეხო დედალსა მას. მოჳნქოჳესვე მოკოჳდის მამალი იგი. სიკოჳდილის წინა მრავალჯერ მივიდის. მოვიდის დედლისა მის. და რ(ამეთუ) ვერ დაოჳთმის შეეხის დედალსა [p. 17] მას და მოკოჳდის.
Indem das Männchen wohl weiß: Sobald es das Weibchen berührt, daraufhin stirbt es — so geht und kommt das Männchen vor dem Tode oftmals zu dem Weibchen, und weil es nicht ausharrt, berührt es das Weibchen und stirbt.
- ჰ-გონ-იენ perf 3sg გონება to think, to seem to (indirect verb) (on the form of the verb, cf. Deeters, § 93, where this very sentence is cited, along with the plural ჰგონიედ, from Keimena I 31.29)
- შე-ე-ხ-ო aor 3sg შეხება to touch
- მოჳნქოჳეს-ვე quickly, immediately
- მო-კოჳდ-ი-ს aor iter 3sg მოკუდომა to die
- სიკოჳდილი death
- მრავალჯერ often, frequently
- მი-ვიდ-ი-ს aor iter 3sg მისლვა to go
- მო-ვიდ-ი-ს aor iter 3sg მოსლვა to come
- და-ოჳ-თმ-ი-ს aor iter 3sg დათმობა to be patient
ხოლო დედალსა მას, რამეთუ არა ადგნ მუცელი, რაჲთა-მცა მართუენი იტჳრთნა, რაჟამს აღორძნდიან ლეკუნი იგი, განჴურიტნიან გუერდნი დედისა თჳსისანი და გამოჴდიან და მოკლიან დედაჲ იგი თჳსი და ესრეთ მამა-დედისა მჭამელ არიან.
Aber das Weibchen — weil es keinen Bauch hat, damit es die Jungen trage, — wenn die Jungen wachsen, durchstoßen sie die Seiten ihrer Mutter und töten ihre Mutter, und so sind sie die Verzehrer der Eltern.
- ა-დგ-ნ pres 3sg დგმა to have (see Deeters, § 204, p. 118, where this line is quoted)
- მუცელი belly
- მართუეჲ young (of animals)
- ი-ტჳრთ-ნ-ა aor 3sg ტჳრთვა to bear, raise
- აღ-ორძნ-დ-ი-ან aor iter 3pl აღორძინება to grow
- ლეკუი young animal
- გან-ჴურიტ-ნ-ი-ან aor iter 3pl N განჴურეტა to pierce, bore through
- გუერდი side
- გამო-ჴდ-ი-ან aor iter 3pl გამოჴდომა to come out
- მო-კლ-ი-ან aor iter 3pl მოკლვა to kill
- მამა-დედაჲ father-mother > parents (a dvandva compound)
- მჭამელ eater, consumer
კეთილად ამსგავსნა ფარისეველნი ასპიტთა:
Gut hat er die Pharisäer mit Nattern verglichen.
- ა-მსგავს-ნ-ა aor 3sg N მსგავსება to compare (cf. Lk 13:20 A-89 რასა ხოჳამსგავსო სასოჳფეველი ღ(მრთისა)ჲ τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ;)
ვითარცა-სახედ ასპიტმან მამა-დედაჲ მოკლის, ეგრე-ცა ფარისეველთა — მამაჲ საგონებელი, მამაჲ და დედაჲ თჳსი, მაცხოვარი ჩუენი იესუ ქრისტჱ და ეკლესიაჲ. რაჲთა აღესრულოს სივლტოლაჲ რისხვისაჲ მის, რომელი მოსლვად არს?
Gleichwie die Natter die Eltern tötet, so auch die Pharisäer den geistigen Vater, ihren Vater und ihre Mutter, unseren Erlöser Jesus Christus und die Kirche, auf daß erfüllt wird: „zu entrinnen seinem Zorne, der kommen wird‟.
- მოკლის aor iter 3sg მოკლვა to kill
- საგონებელი conceivable
- მაცხოვარი savior
- აღ-ე-სრულ-ო-ს aor conj 3sg აღსრულება to fulfill
ხოლო მამაჲ იგი მათი და დედაჲ მათი ცხოველ არიან უკუნისამდე და იგინი მოწყდეს საუკუნოდ.
Aber ihr Vater und ihre Mutter sind lebend, ewig; und sie (die Pharisäer) kamen um auf ewig.
- ცხოველი living
- უკუნისამდე forever (უკუნი eternity + postposition -მდე until)
- მო-წყდ-ეს aor 3pl მოწყდომა to die out, go extinct, go to waste
- საუკუნოდ evermore (adv of საუკუნოჲ eternal)
hmmlorientalia 
Leave a comment